Zbliżający się termin wdrożenia rozporządzenia DORA wyznaczony na styczeń 2025 roku, stawia przed instytucjami finansowymi nowe wyzwania w zakresie zarządzania ryzykiem cyfrowym i odporności operacyjnej. W obliczu coraz częstszych cyberataków, awarii systemów i zagrożeń cyfrowych, DORA wprowadza kompleksowe wymogi, mające na celu ochronę stabilności sektora finansowego i bezpieczeństwo danych klientów. Przepisy obejmują szerokie spektrum instytucji, takich jak banki, fintechy, dostawcy usług płatniczych oraz operatorzy infrastruktury finansowej, wprowadzając wysokie standardy bezpieczeństwa.
W tym artykule przedstawimy kluczowe elementy wdrożenia DORA, koncentrując się na praktycznych krokach, które instytucje finansowe mogą podjąć, aby spełnić wymogi rozporządzenia.
Etap 1: Identyfikacja kluczowych zasobów IT
Jednym z pierwszych kroków do zgodności z DORA jest identyfikacja kluczowych zasobów IT. Instytucje muszą przeprowadzić szczegółową analizę swoich systemów informatycznych, aby zidentyfikować te, które są kluczowe dla operacyjności organizacji i bezpieczeństwa danych klientów. Mogą to być systemy odpowiedzialne za przetwarzanie transakcji finansowych, zarządzanie danymi osobowymi oraz platformy do zarządzania ryzykiem.
Kluczowe zasoby IT muszą być regularnie audytowane i monitorowane w celu zidentyfikowania potencjalnych zagrożeń. Ważnym elementem tego procesu jest określenie, które systemy są najbardziej narażone na cyberataki. Dzięki temu instytucje mogą alokować zasoby w celu ich ochrony.
Korzyści wynikające z identyfikacji zasobów IT:
– Ochrona kluczowych systemów: Zwiększenie bezpieczeństwa najbardziej krytycznych systemów w instytucji.
– Efektywne zarządzanie: Instytucje mogą skutecznie zarządzać swoimi zasobami, alokując budżet na ochronę najważniejszych elementów infrastruktury.
– Zgodność z audytami: Regularne audyty i monitoring pozwalają na zgodność z wymogami audytów bezpieczeństwa.
Etap 2: Priorytetyzacja infrastruktury IT
Zarządzanie infrastrukturą IT w instytucji finansowej wymaga priorytetyzacji zasobów. Nie wszystkie systemy są jednakowo krytyczne, a ich awaria może mieć różny wpływ na działalność firmy. Dlatego instytucje muszą skupić się na tych zasobach, które są kluczowe dla działania organizacji, jak systemy przetwarzające dane finansowe, zarządzające płatnościami czy monitorujące transakcje.
Zarządzanie ryzykiem ICT (Information and Communication Technology – technologia informacyjna i komunikacyjna) zgodne z wymogami DORA wymaga szczególnego nadzoru nad tymi zasobami. Regularne audyty bezpieczeństwa i testy penetracyjne są kluczowymi narzędziami, które pomagają w monitorowaniu zagrożeń i szybkim reagowaniu na ewentualne problemy.
Do najważniejszych korzyści wynikających z prioryteryzacji zasobów należą:
– Szybsza reakcja na zagrożenia: Instytucje mogą reagować na zagrożenia w systemach o najwyższym priorytecie.
– Optymalizacja budżetu: Skoncentrowanie środków na najważniejszych systemach pozwala na efektywniejsze wykorzystanie zasobów finansowych.
Etap 3: Zarządzanie ryzykiem ICT
Zarządzanie ryzykiem ICT jest podstawą zgodności z DORA. Instytucje muszą wdrożyć kompleksową strategię, która obejmuje identyfikację zagrożeń, ocenę ryzyka i wdrożenie środków zaradczych. Kluczowym narzędziem są testy penetracyjne, które polegają na symulacji rzeczywistych ataków hakerskich, mających na celu zidentyfikowanie słabych punktów w zabezpieczeniach systemów informatycznych. Przeprowadzane są zarówno z zewnątrz, jak i od wewnątrz organizacji, co pozwala na ocenę różnych poziomów bezpieczeństwa.
Przykładem może być symulacja ataku typu phishing, gdzie sprawdza, jak pracownicy reagują na podejrzane wiadomości e-mail, czy próby włamania do systemów z wykorzystaniem luk w oprogramowaniu. Regularne testy penetracyjne pozwalają instytucjom na szybkie identyfikowanie podatności, co jest kluczowe w minimalizowaniu ryzyka i zapewnieniu zgodności z DORA.
Dodatkowo, matryce ryzyka i audyty bezpieczeństwa pozwalają instytucjom lepiej zrozumieć swoje słabe punkty i przygotować się na ewentualne incydenty. Regularne przeprowadzanie audytów umożliwia szybką identyfikację luk w zabezpieczeniach, co pozwala na podjęcie odpowiednich działań naprawczych.
Korzyści z zarządzania ryzykiem ICT:
– Szybsza reakcja na cyberzagrożenia: Instytucje są lepiej przygotowane na incydenty dzięki regularnym testom i audytom.
– Zwiększenie bezpieczeństwa: Skuteczne zarządzanie ryzykiem minimalizuje ryzyko poważnych zakłóceń w działalności instytucji.
Etap 4: System raportowania incydentów
Zgodność z DORA wymaga wdrożenia systemu raportowania incydentów cybernetycznych, który umożliwi szybkie i precyzyjne zgłaszanie zagrożeń do odpowiednich organów nadzoru. Dobrze zaprojektowany system raportowania incydentów jest kluczowy, aby instytucje mogły skutecznie minimalizować skutki ataków i spełniać wymogi rozporządzenia. Poniżej przedstawiamy checklistę cech dobrego systemu raportowania incydentów:
– Jasne definicje incydentów: System powinien określać, co dokładnie stanowi incydent cybernetyczny, od małych naruszeń po poważne zagrożenia dla operacyjności.
– Szybka identyfikacja i klasyfikacja incydentów: Niezbędne jest zdefiniowanie poziomów zagrożenia (np. niskie, średnie, wysokie) oraz ścieżek postępowania dla każdego rodzaju incydentu.
– Automatyzacja raportowania: System powinien być zintegrowany z narzędziami monitorującymi, aby automatycznie generować raporty incydentów i przesyłać je do odpowiednich organów nadzoru
– Procedury eskalacji: W systemie musi być jasno określona ścieżka eskalacji incydentu, w zależności od jego skali. Powinna zawierać informacje, kto powinien zostać powiadomiony w takiej sytuacji oraz uwzględniać terminy zgłoszeń.
– Śledzenie statusu incydentów: Możliwość śledzenia każdego zgłoszonego incydentu od momentu zgłoszenia aż po jego rozwiązanie, z dokumentacją podjętych działań naprawczych.
– Regularne testy i aktualizacje procedur: System raportowania powinien być regularnie testowany, a procedury aktualizowane w celu zapewnienia ich skuteczności i zgodności z najnowszymi przepisami DORA.
Taki system zapewnia, że instytucje finansowe mogą reagować na incydenty szybko i efektywnie, minimalizując ich wpływ na działalność oraz spełniając wymogi cyfrowej odporności operacyjnej.
Etap 5: Testowanie odporności operacyjnej
W ramach wdrożenia DORA kluczowym elementem jest regularne testowanie systemów, aby sprawdzić, jak dobrze instytucje finansowe są przygotowane na różnego rodzaju zagrożenia operacyjne, w tym cyberataki i inne kryzysy technologiczne. Testy odporności operacyjnej pozwalają instytucjom na ocenę swoich zabezpieczeń oraz skuteczności działań w sytuacjach kryzysowych. Przeprowadzanie regularnych testów, takich jak testy penetracyjne oraz testy stresowe, jest niezbędne do zapewnienia zgodności z wymogami DORA oraz do utrzymania cyfrowej odporności operacyjnej. Poniżej przedstawiono charakterystykę poszczególnych rodzajów testów odporności operacyjnej, które są niezbędne do oceny przygotowania systemów na różnego rodzaju zagrożenia.
Testy penetracyjne:
– Symulują rzeczywiste ataki cybernetyczne.
– Umożliwiają identyfikację luk w zabezpieczeniach i słabych punktów.
– Podnoszą ogólny poziom cyberbezpieczeństwa.
– Zapewniają zgodność z regulacjami DORA.
Testy stresowe:
– Sprawdzają działanie systemów pod dużym obciążeniem operacyjnym.
– Symulują sytuacje kryzysowe, takie jak wzrost liczby transakcji lub awarie sieci.
– Oceniają, czy systemy utrzymają ciągłość operacyjną.
– Są kluczowym elementem zgodności z DORA.
Etap 6: Zarządzanie dostawcami ICT
Rozporządzenie DORA wymaga również, aby instytucje finansowe zarządzały ryzykiem związanym z dostawcami ICT. Współpraca z dostawcami powinna być ściśle nadzorowana, a regularne audyty powinny potwierdzać, że dostawcy spełniają wysokie standardy bezpieczeństwa.
Umowy z dostawcami muszą szczegółowo określać zasady współpracy, w tym procedury dotyczące audytów i monitorowania zagrożeń.
Etap 7: Szkolenia personelu
Wdrażanie rozporządzenia DORA wymaga odpowiedniego przeszkolenia personelu, aby byli oni w stanie skutecznie reagować na incydenty cybernetyczne i zarządzać ryzykiem ICT. Kluczowe obszary, w których personel musi być przeszkolony, to:
Zarządzanie ryzykiem ICT:
– Rozpoznawanie zagrożeń zewnętrznych (ataków hakerskich, złośliwego oprogramowania itp.).
– Identyfikowanie wewnętrznych ryzyk wynikających z błędów operacyjnych lub luk w systemach.
– Tworzenie planów przeciwdziałania zagrożeniom.
Raportowanie incydentów:
– Umiejętność szybkiego i precyzyjnego zgłaszania incydentów do odpowiednich działów lub organów.
– Znajomość procedur raportowania oraz kroków, jakie należy podjąć w razie wystąpienia incydentu.
Symulacje cyberataków:
– Udział w regularnych ćwiczeniach i symulacjach scenariuszy cyberataków.
– Zrozumienie, jak funkcjonują cyberzagrożenia w praktyce oraz jak skutecznie na nie reagować.
Współpraca z dostawcami ICT:
– Monitorowanie dostawców pod kątem bezpieczeństwa ich usług.
– Zarządzanie kontraktami oraz wdrażanie procedur awaryjnych w przypadku naruszeń bezpieczeństwa ze strony dostawców.
Aktualizowanie wiedzy na temat nowych zagrożeń:
– Stałe szkolenia dostosowane do najnowszych zagrożeń i technologii.
– Świadomość metod stosowanych przez cyberprzestępców oraz nowych narzędzi ochrony.
Zarządzanie kryzysowe:
– Umiejętność podejmowania szybkich decyzji w sytuacjach kryzysowych.
– Wdrażanie planów awaryjnych i minimalizowanie skutków incydentów.
Regularne szkolenia i ćwiczenia nie tylko zwiększają gotowość personelu do reagowania na incydenty, ale również podnoszą ogólną odporność operacyjną organizacji, co jest kluczowe dla zgodności z wymogami DORA.
Etap 8: Szybkie porady na ostatniej prostej do zgodności z DORA
Te dodatkowe kroki pomogą w jeszcze skuteczniejszym wdrożeniu DORA i wzmocnią cyfrową odporność operacyjną organizacji:
– Stwórz dedykowany zespół ds. cyfrowej odporności operacyjnej – Zespół będzie monitorować zgodność z DORA oraz reagować na bieżące zagrożenia.
– Wykorzystaj automatyzację w zarządzaniu ryzykiem ICT – Automatyzacja procesów monitorowania i audytów przyspieszy reakcję na incydenty oraz pozwoli na regularne kontrole bezpieczeństwa.
– Prowadź regularne przeglądy polityk bezpieczeństwa – Upewnij się, że procedury są dostosowane do zmieniających się zagrożeń technologicznych.
– Współpracuj z zewnętrznymi doradcami ds. cyberbezpieczeństwa – eksperci mogą pomóc w identyfikacji luk oraz dostarczyć świeżego spojrzenia na procesy zarządzania ryzykiem ICT.
– Zadbaj o redundancję systemów i dostawców ICT – niezależność od jednego dostawcy oraz tworzenie kopii zapasowych dla kluczowych systemów zwiększy bezpieczeństwo i zapewni ciągłość działania.
Podsumowanie
Rozporządzenie DORA wprowadza wyższe standardy zarządzania ryzykiem cyfrowym w sektorze finansowym, zwiększając odporność operacyjną instytucji. Przygotowanie do DORA to nie tylko zgodność z regulacjami, ale także budowanie zaufania klientów i partnerów.
Wdrożenie DORA to inwestycja w stabilność operacyjną. Kluczowe działania, takie jak priorytetyzacja systemów, testowanie odporności i szkolenie personelu, pozwolą instytucjom lepiej radzić sobie z zagrożeniami. Podjęcie tych kroków już teraz zapewni przewagę konkurencyjną.
Aby w pełni przygotować się do wymogów DORA, skontaktuj się z TTSW. Oferujemy wsparcie, które pomoże spełnić regulacyjne wymagania i wzmocnić odporność cyfrową Twojej instytucji. Działaj już dziś!